Innovatieve boortechniek belooft nieuwe mogelijkheden voor winnen aardwarmte
TNO gaat samen met ENGIE, Huisman Geo en EBN in het project RESULT (Enhancing REServoirs in Urban deveLopmenT) onderzoeken of met een innovatieve boortechniek de productie van geothermische warmte uit dunne aardlagen economisch haalbaar kan worden gemaakt. Met dit project wil het consortium aantonen dat de nieuwe boortechniek de productie uit dunne aardlagen kan verbeteren met 30 tot 100%. De voorkeurslocatie, die mogelijk geschikt is voor deze demonstratie, ligt in de gemeente Zwolle. In 2021 wordt de definitieve locatie bekend. Het onderzoeksproject is positief beoordeeld door het Europees subsidieprogramma Geothermica en heeft een subsidiebeschikking van maximaal 5,7 miljoen euro gekregen.
Economisch potentieel dunne aardlagen
In het Masterplan Aardwarmte in Nederland is de ambitie geformuleerd in 2050 circa 25% van de huizen, glastuinbouw en lichte industrie te verwarmen met geothermie. Er zijn nu circa 24 zogenaamde doubletten, waarvan 20 in productie, in vooral het Westland en Noord-Holland. In deze gebieden is er veel kennis over de diepe ondergrond en zijn er geschikte aardlagen voor de winning van aardwarmte. Het economisch winbaar potentieel is sterk afhankelijk van de diepte, dikte en doorlatendheid van de aardlagen in de diepe ondergrond. Voor een economisch haalbaar project is een goed doorlatende aardlaag nodig van bij voorkeur minimaal 100 meter dikte. Toch is er hoop dat er voldoende warmte te winnen is uit minder dikke en minder doorlatede lagen, door gebruik te maken van alternatieve technieken. Maurice Hanegraaf van TNO: ”Als de boringen met de nieuwe techniek slagen, dan kan geothermie in veel meer gebieden in Nederland worden ontwikkeld dan nu het geval is.”
Demonstratie in Zwolle
Na uitgebreid geologisch, technisch en economisch vooronderzoek is een boring nodig waarbij de techniek wordt gedemonstreerd. Als deze demonstratie succesvol blijkt, volgt een tweede. Remco van Ee van Huisman Geo vervolgt: “Voor Zwolle gaan we uit van een aardlaag van circa 60 meter op de locatie waar een warmtenet kan worden ontwikkeld. Door middel van multilateraal boren, een boring met verschillende zijtakken, willen we met innovatieve tools aantonen dat de productie flink verhoogd en kosten verlaagd kunnen worden ten opzichte van reguliere boortechnieken. De eerste put wordt bij een succesvolle demonstratie de productieput, de tweede de injectieput.” Wethouder Monique Schuttenbeld van de Gemeente Zwolle: “In Zwolle hebben we al veel voorwerk gedaan om geothermie in te kunnen zetten als duurzame warmtebron voor de stad. In Dijklanden hebben we hiervoor een geschikte locatie gevonden. De ligging naast de wijken Holtenbroek en Aa-landen is zeer gunstig. Voor deze wijken lijkt een warmtenet het beste alternatief voor verwarmen met aardgas. Uit onderzoek blijkt dat de ondergrond geschikt is voor het winnen van aardwarmte, maar dat er sprake is van een aardlaag met een beperkte dikte. Het doel van RESULT past dus heel goed bij de Zwolse situatie. Voor ons is dit project een prachtige kans om de ontwikkeling van geothermie in Zwolle naar een volgende fase te brengen.”
Over het onderzoeksproject
De totale projectkosten van RESULT worden geraamd op 18 miljoen euro, waarvan maximaal 5,7 miljoen euro afkomstig is van het Europees subsidieprogramma Geothermica. Het resterende deel zal worden geïnvesteerd door partijen in het consortium na een finale investeringsbeslissing. Vooruitlopend op dit project zal Huisman Geo samen met TNO deze boortechniek uitgebreid testen op een andere locatie. TNO beschikt over een faciliteit, Rijswijk Centre for Sustainable Geo-energy (RCSG), waar de innovatieve boortechniek dit jaar al op een diepte van 400 meter zal worden getest. Na een succesvolle proef kan deze techniek in RESULT op grotere dieptes worden ingezet.